«Ευρωελληνισμός
Η Φιλοσοφία της θρησκείας στον Νεοελληνισμό»
του Μάριου Μπέγζου
ΣΕΙΡΑ: ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑ
Συντονιστής Σειράς: Μάριος Μπέγζος
Από τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα»
Το Κοινωφελές Ίδρυμα Νικολάου και Ελένης Πορφυρογένη , στην Αγριά , παρά το βαρύ πένθος για την απώλεια της συνιδρίτριάς του Ελένης Πορφυρογένη , συνεχίζει τις δραστηριότητές του. Άλλωστε είναι μια ενέργεια που και η ίδια το επιθυμούσε και προέτρεπε προς την κατεύθυνση αυτή.
Στις εγκαταστάσεις του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος , στη Αγριά , παρουσιάζεται το βιβλίο του καθηγητή της Φιλοσοφίας της Θρησκείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Μάριου Μπέγζου , με τίτλο «Ευρωελληνισμός , η φιλοσοφία της θρησκείας στον Νεοελληνισμό».
Το βιβλίο θα παρουσιάσουν :
Ο πατήρ Νικόλαος Λουδοβίκος , Αναπληρωτής καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης – Καθηγητής του Ορθόδοξου Ινστιτούτου Cambridge – Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ουαλίας και γνωστός από την συμμετοχή του στα μαθήματα της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών της Μητρόπολης Δημητριάδος.
Ο Νομάρχης Μαγνησίας Απόστολος Παπατόλιας και ο Διευθυντής της εφημερίδας «Θεσσαλία» Θανάσης Σαμαράς.
Ο νεοελληνισμός δεν είναι μια κάποια πραγματικότητα αφηρημένη όπως η «ελληνικότητα», λέει ο Μάριος Μπέγζος.
Ο νεοελληνισμός, κατά τον καθηγητή Φιλοσοφίας της Θρησκείας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι μια συνισταμένη με δύο συνιστώσες: τον ελληνισμό και τη νεωτερικότητα.
Το ερώτημα είναι πώς συναρτάται ο ελληνισμός με την νεωτερικότητα; Εφόσον η νεωτερικότητα είναι δυτικοευρωπαϊκή, τότε ανατέλλουν δύο απαντήσεις: ο εξευρωπαϊσμός με τον εκσυγχρονισμό του νεοελληνισμού («ανήκομεν εις την Δύσιν») και ο εξελληνισμός με τον αναχρονισμό του νεοελληνισμού (η «καθ’ ημάς Ανατολή»). Ο εξευρωπαϊσμός του νεοελληνισμού («να μοιάσουμε στους Ευρωπαίους γείτονές μας») και ο εξελληνισμός του νεοελληνισμού («να γίνουμε σαν τους Έλληνες προγόνους μας») αποτελούν ημιτελείς απαντήσεις στο καίριο ζήτημα της πολιτιστικής ταυτότητάς μας. Η άλλη λύση, η εναλλακτική πρόταση, ο «τρίτος δρόμος» του σύγχρονου νεοελληνισμού είναι ο ευρωελληνισμός τον οποίο εισηγείται ο Μάριος Μπέγζος με αυτό το βιβλίο του.
Ο νεολογισμός που ακούει στο όνομα «ευρωελληνισμός» δηλώνει τη σύνθεση νεοελληνισμού και νεωτερικότητας κι έτσι αποφεύγεται η πόλωση «ευρωπαϊσμού» και «ελληνοκεντρισμού». Το σταυρώσιμο σημείο είναι η συνάρτηση φιλοσοφίας και θρησκείας στον νεοελληνισμό. Με αφορμή την πραγμάτωση της φιλοσοφίας της θρησκείας στον σύγχρονο νεοελληνισμό του 20ου αιώνα σπουδάζουμε τη συγκαιρινή «γιγαντομαχία περί της ουσίας» του νεοελληνισμού, η οποία επικεντρώνεται στην πόλωση «ευρωκεντρισμού» και «ελληνοκεντρισμού».
Ο «Ευρωελληνισμός» του Μάριου Μπέγζου αποτελεί μια επίκαιρη σπουδή πάνω στο ζήτημα της πολιτιστικής ταυτότητας του σύγχρονου Έλληνα, η οποία αναδεικνύει το ρόλο της θρησκείας και της φιλοσοφίας στην αντιμετώπισή του.
Ο Μάριος Μπέγζος γεννήθηκε την 27η Νοεμβρίου 1951 στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε την εγκύκλια παιδεία του (1963-1969). Σπούδασε θεολογία και φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια Αθηνών (1969-1973), Γενεύης (1973-1974) και Τυβίγκης (1979-1981) προπτυχιακά και μεταπτυχιακά, καθώς επίσης φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1974-1977). Από το 1975 εργάζεται στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ως επιστημονικός βοηθός του Νίκου Νησιώτη. Το 1985 αναγορεύθηκε διδάκτορας με διατριβή για τη φιλοσοφία της θρησκείας του φυσικού Βέρνερ Χάιζενμπεργκ.
Διδάσκει συγκριτική φιλοσοφία της θρησκείας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας 1986, Τμήμα Θεολογίας 1999) ως λέκτορας (1986), επίκουρος καθηγητής (1991), αναπληρωτής καθηγητής (1999) και καθηγητής (2003). Ως μεταδιδακτορικός ερευνητής του ιδρύματος Alexander von Humboldt – Stiftung (1991-1997) δίδαξε φιλοσοφία της θρησκείας στο Πανεπιστήμιο του Μαρβούργου (Marburg) της Γερμανίας (1991-1997). Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών διδάσκει ψυχολογία της θρησκείας, κοινωνιολογία της θρησκείας, «φύλο και θρησκεία» και με ανάθεση: απολογητική, συγκριτική θρησκειολογία, ιστορία θρησκευμάτων και ιστορία αρχαίας ελληνικής θρησκείας.
Είναι συνεργάτης εγκυκλοπαιδειών (Παιδαγωγική και Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια, Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια της «Εκδοτικής Αθηνών», Theologenlexikon, Die Religion in Geschichte und Gegenwart, 4η έκδοση 2000 και σε αγγλική μετάφραση: Religion in Past and in Present, κ.ά.), επικεφαλής εικοσάδας συνεργατών εξέδωσε το Θρησκειολογικό Λεξικό (2000) και διευθύνει την εκδοτική σειρά «Θρησκειολογία» των Εκδόσεων «Ελληνικά Γράμματα» (από το 1993 με κυκλοφορία 35 τόμων 20 σύγχρονων νεοελλήνων συγγραφέων). Είναι αρθρογράφος σε εφημερίδες (Tα Νέα, Tο Βήμα, Ελευθεροτυπία) και τυγχάνει μέλος επιστημονικών εταιρειών (European Society for the Study of Science and Theology, Société Internationale pour l’Etude de la Philosophie Mediévale, Oecumenica – European Society for Ecumenical Research, Académie Internationale des Sciences Religieuses, Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία κ.ά.). Συγγραφέας του εγχειριδίου της Γ΄ Λυκείου Θέματα Χριστιανικής Ηθικής (1998) και μέλος κριτικής επιτροπής σχολικών βοηθημάτων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, διετέλεσε Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Ορθόδοξη Θεολογία» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ, 1998-2001) και πρώτος Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του νεοσύστατου Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Φύλο και Θρησκεία» (2003) του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
Το δοκιμιακό έργο του έτυχε διακρίσεων (Βραβείο Π. Φωτέα, 1999, Βραβείο Ελληνικού Κέντρου P.E.N. Club, 2007). Μελετήματά του έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες (αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική, ουγγρική, κινεζική) και έχει εκπονήσει δοκίμια σε αγγλική και γερμανική γλώσσα. Κυκλοφορούν είκοσι αυτοτελή βιβλία του και πλειάδα άρθρων. Είναι έγγαμος (1979) και πατέρας ενός γιου (1983).
Η Φιλοσοφία της θρησκείας στον Νεοελληνισμό»
του Μάριου Μπέγζου
ΣΕΙΡΑ: ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑ
Συντονιστής Σειράς: Μάριος Μπέγζος
Από τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα»
Το Κοινωφελές Ίδρυμα Νικολάου και Ελένης Πορφυρογένη , στην Αγριά , παρά το βαρύ πένθος για την απώλεια της συνιδρίτριάς του Ελένης Πορφυρογένη , συνεχίζει τις δραστηριότητές του. Άλλωστε είναι μια ενέργεια που και η ίδια το επιθυμούσε και προέτρεπε προς την κατεύθυνση αυτή.
Στις εγκαταστάσεις του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος , στη Αγριά , παρουσιάζεται το βιβλίο του καθηγητή της Φιλοσοφίας της Θρησκείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Μάριου Μπέγζου , με τίτλο «Ευρωελληνισμός , η φιλοσοφία της θρησκείας στον Νεοελληνισμό».
Το βιβλίο θα παρουσιάσουν :
Ο πατήρ Νικόλαος Λουδοβίκος , Αναπληρωτής καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης – Καθηγητής του Ορθόδοξου Ινστιτούτου Cambridge – Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ουαλίας και γνωστός από την συμμετοχή του στα μαθήματα της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών της Μητρόπολης Δημητριάδος.
Ο Νομάρχης Μαγνησίας Απόστολος Παπατόλιας και ο Διευθυντής της εφημερίδας «Θεσσαλία» Θανάσης Σαμαράς.
Ο νεοελληνισμός δεν είναι μια κάποια πραγματικότητα αφηρημένη όπως η «ελληνικότητα», λέει ο Μάριος Μπέγζος.
Ο νεοελληνισμός, κατά τον καθηγητή Φιλοσοφίας της Θρησκείας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι μια συνισταμένη με δύο συνιστώσες: τον ελληνισμό και τη νεωτερικότητα.
Το ερώτημα είναι πώς συναρτάται ο ελληνισμός με την νεωτερικότητα; Εφόσον η νεωτερικότητα είναι δυτικοευρωπαϊκή, τότε ανατέλλουν δύο απαντήσεις: ο εξευρωπαϊσμός με τον εκσυγχρονισμό του νεοελληνισμού («ανήκομεν εις την Δύσιν») και ο εξελληνισμός με τον αναχρονισμό του νεοελληνισμού (η «καθ’ ημάς Ανατολή»). Ο εξευρωπαϊσμός του νεοελληνισμού («να μοιάσουμε στους Ευρωπαίους γείτονές μας») και ο εξελληνισμός του νεοελληνισμού («να γίνουμε σαν τους Έλληνες προγόνους μας») αποτελούν ημιτελείς απαντήσεις στο καίριο ζήτημα της πολιτιστικής ταυτότητάς μας. Η άλλη λύση, η εναλλακτική πρόταση, ο «τρίτος δρόμος» του σύγχρονου νεοελληνισμού είναι ο ευρωελληνισμός τον οποίο εισηγείται ο Μάριος Μπέγζος με αυτό το βιβλίο του.
Ο νεολογισμός που ακούει στο όνομα «ευρωελληνισμός» δηλώνει τη σύνθεση νεοελληνισμού και νεωτερικότητας κι έτσι αποφεύγεται η πόλωση «ευρωπαϊσμού» και «ελληνοκεντρισμού». Το σταυρώσιμο σημείο είναι η συνάρτηση φιλοσοφίας και θρησκείας στον νεοελληνισμό. Με αφορμή την πραγμάτωση της φιλοσοφίας της θρησκείας στον σύγχρονο νεοελληνισμό του 20ου αιώνα σπουδάζουμε τη συγκαιρινή «γιγαντομαχία περί της ουσίας» του νεοελληνισμού, η οποία επικεντρώνεται στην πόλωση «ευρωκεντρισμού» και «ελληνοκεντρισμού».
Ο «Ευρωελληνισμός» του Μάριου Μπέγζου αποτελεί μια επίκαιρη σπουδή πάνω στο ζήτημα της πολιτιστικής ταυτότητας του σύγχρονου Έλληνα, η οποία αναδεικνύει το ρόλο της θρησκείας και της φιλοσοφίας στην αντιμετώπισή του.
Ο Μάριος Μπέγζος γεννήθηκε την 27η Νοεμβρίου 1951 στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε την εγκύκλια παιδεία του (1963-1969). Σπούδασε θεολογία και φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια Αθηνών (1969-1973), Γενεύης (1973-1974) και Τυβίγκης (1979-1981) προπτυχιακά και μεταπτυχιακά, καθώς επίσης φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1974-1977). Από το 1975 εργάζεται στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ως επιστημονικός βοηθός του Νίκου Νησιώτη. Το 1985 αναγορεύθηκε διδάκτορας με διατριβή για τη φιλοσοφία της θρησκείας του φυσικού Βέρνερ Χάιζενμπεργκ.
Διδάσκει συγκριτική φιλοσοφία της θρησκείας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας 1986, Τμήμα Θεολογίας 1999) ως λέκτορας (1986), επίκουρος καθηγητής (1991), αναπληρωτής καθηγητής (1999) και καθηγητής (2003). Ως μεταδιδακτορικός ερευνητής του ιδρύματος Alexander von Humboldt – Stiftung (1991-1997) δίδαξε φιλοσοφία της θρησκείας στο Πανεπιστήμιο του Μαρβούργου (Marburg) της Γερμανίας (1991-1997). Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών διδάσκει ψυχολογία της θρησκείας, κοινωνιολογία της θρησκείας, «φύλο και θρησκεία» και με ανάθεση: απολογητική, συγκριτική θρησκειολογία, ιστορία θρησκευμάτων και ιστορία αρχαίας ελληνικής θρησκείας.
Είναι συνεργάτης εγκυκλοπαιδειών (Παιδαγωγική και Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια, Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια της «Εκδοτικής Αθηνών», Theologenlexikon, Die Religion in Geschichte und Gegenwart, 4η έκδοση 2000 και σε αγγλική μετάφραση: Religion in Past and in Present, κ.ά.), επικεφαλής εικοσάδας συνεργατών εξέδωσε το Θρησκειολογικό Λεξικό (2000) και διευθύνει την εκδοτική σειρά «Θρησκειολογία» των Εκδόσεων «Ελληνικά Γράμματα» (από το 1993 με κυκλοφορία 35 τόμων 20 σύγχρονων νεοελλήνων συγγραφέων). Είναι αρθρογράφος σε εφημερίδες (Tα Νέα, Tο Βήμα, Ελευθεροτυπία) και τυγχάνει μέλος επιστημονικών εταιρειών (European Society for the Study of Science and Theology, Société Internationale pour l’Etude de la Philosophie Mediévale, Oecumenica – European Society for Ecumenical Research, Académie Internationale des Sciences Religieuses, Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία κ.ά.). Συγγραφέας του εγχειριδίου της Γ΄ Λυκείου Θέματα Χριστιανικής Ηθικής (1998) και μέλος κριτικής επιτροπής σχολικών βοηθημάτων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, διετέλεσε Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Ορθόδοξη Θεολογία» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ, 1998-2001) και πρώτος Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του νεοσύστατου Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Φύλο και Θρησκεία» (2003) του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
Το δοκιμιακό έργο του έτυχε διακρίσεων (Βραβείο Π. Φωτέα, 1999, Βραβείο Ελληνικού Κέντρου P.E.N. Club, 2007). Μελετήματά του έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες (αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική, ουγγρική, κινεζική) και έχει εκπονήσει δοκίμια σε αγγλική και γερμανική γλώσσα. Κυκλοφορούν είκοσι αυτοτελή βιβλία του και πλειάδα άρθρων. Είναι έγγαμος (1979) και πατέρας ενός γιου (1983).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου