10 Μαΐ 2008

1ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας: «Ψηφιακό υλικό για την υποστήριξη του παιδαγωγικού έργου των εκπαιδευτικών Α/θμιας & Β/θμιας Εκπαίδευσης»


1ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας

«Ψηφιακό υλικό για την υποστήριξη του παιδαγωγικού έργου των

εκπαιδευτικών Α/θμιας & Β/θμιας Εκπαίδευσης»

Νάουσα 9, 10, 11 Μαΐου 2008




ΕΙΣΗΓΗΣΗ (σύστημα κριτών):

«Το ψηφιακό οπτικό λεξικό ως εργαλείο εκπαιδευτικής τεχνολογίας στην εκπαιδευτική διαδικασία»

Α. Καπανιάρης1

1 Μηχανικός Πληροφορικής Τ.Ε., Καθηγητής Πληροφορικής 3ου ΕΠΑΛ Βόλου, Μεταπτυχιακός φοιτητής Ε.Α.Π., Γραφικών τεχνών – Πολυμέσα, Συνεργάτης της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. – Ε.Π.ΠΑΙ.Κ Βόλου.
kapaniaris@sch.gr

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στην εισήγηση που ακολουθεί παρουσιάζεται το ψηφιακό οπτικό λεξικό ως εργαλείο εκπαιδευτικής τεχνολογίας ενταγμένο στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Στο πρώτο μέρος της εργασίας υπάρχουν αναφορές για τα είδη των έντυπων οπτικών λεξικών (έντυπο οπτικό λεξικό σε μορφή βιβλίου, έντυπο οπτικό λεξικό σε μορφή άλμπουμ, κάρτες γνώσης, ένθετο έντυπο οπτικό λεξικό) καθώς και των ψηφιακών οπτικών λεξικών (ψηφιακό οπτικό λεξικό σε μορφή στατικής πολυμεσικής εφαρμογής, εικαστικό ψηφιακό οπτικό λεξικό αναρτημένο σε ιστοσελίδα, ψηφιακό οπτικό λεξικό σε μορφή δικτυακής διαδραστικής εφαρμογής).
Στο δεύτερο μέρος της παρούσας εργασίας διατυπώνονται σκέψεις για τις δυνατότητες χρήσης του ψηφιακού οπτικού λεξικού από τον εκπαιδευτικό στην τάξη τόσο ως διαδικασία δημιουργίας από ομάδες όσο και ως ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό υλικό.
Στο τρίτο μέρος της παρούσας εργασίας παρουσιάζονται τα βασικά βήματα δημιουργίας ενός εκπαιδευτικού ψηφιακού οπτικού λεξικού.

ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ:
εκπαιδευτική τεχνολογία, ψηφιακό οπτικό λεξικό, εργαλεία οπτικής επικοινωνίας, οπτικοακουστικά μέσα.

Εκπαιδευτική τεχνολογία και οπτικό λεξικό
Η σημερινή εποχή χαρακτηρίζεται από την αλόγιστη χρήση της εικόνας τόσο από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης όσο και από τα διδακτικά μέσα. Η χρήση της εικόνας για την παραγωγή υπερβολικής πληροφόρησης έχει ως συνέπεια την απώλεια της σημασίας και την ενδυνάμωση της αυτοαναφορικής εικόνας. Μέσα λοιπόν σ’ αυτό το προβληματικό πλαίσιο, μοιραία ο παιδαγωγός ενδέχεται να χρησιμοποιεί την εικόνα ως χειριστής προβολής και όχι ως φορέας παραγωγής νοήματος.
Ο παιδαγωγός οφείλει να διαμορφώνει ένα μαθητή υποψιασμένο και ενεργητικό απέναντι στην ανεξέλεγκτη κατάσταση που διαμορφώνετε από την αλόγιστη χρήση της εικόνας. Η εκπαίδευση δεν είναι δυνατόν να κατευθύνει τα οπτικά μηνύματα, αλλά μπορεί να δουλέψει πάνω στα φίλτρα της πρόσληψής τους (Σέμογλου 2007).
Σύμφωνα με το Βρετανικό Συμβούλιο (British Council for Educational Technology) τεχνολογία της εκπαίδευσης ή εκπαιδευτική τεχνολογία «…είναι η εφαρμογή γνώσεων, συστημάτων και τεχνικών για τη βελτίωση της ανθρώπινης μάθησης» (Σολομωνίδου 1999).
Αντίστοιχα το ψηφιακό οπτικό λεξικό στοχεύει στην εφαρμογή γνώσεων μέσα από ένα σύστημα τεχνικών (εργαλειοθήκη οπτικής επικοινωνίας) για τη βελτίωση της ανθρώπινης μάθησης. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα εναλλακτικό εργαλείο εκπαιδευτικής τεχνολογίας που βοηθάει τους μαθητές να περιγράφουν τις εικόνες κατανοώντας ότι τα εικονικά σημεία αποτελούν τρόπους μετάδοσης πληροφοριών που μπορούν να μετατραπούν σε λόγο (…μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις).
Το ψηφιακό οπτικό λεξικό ως διαδικασία ομαδικής δημιουργίας μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις ώστε να αναπτύξει το παιδί τις ικανότητες του, τις κλίσεις του και την δημιουργική του φαντασία. Το ψηφιακό οπτικό λεξικό όπως όλα τα οπτικοακουστικά μέσα μπορεί να «…συμβάλει σε μια ενεργητική μέθοδο διδασκαλίας γιατί: α) ενώνει το σχολείο με τη ζωή, β) μπορεί να δημιουργήσει μια διαφορετική ατμόσφαιρα στην σχολική αίθουσα, γ) αλλάζει την σχέση μαθητή/δασκάλου αλλά και τη σχέση μαθητή / με τη γνώση» (Ασλανίδου 2000).
Επιχειρώντας να ανιχνεύσουμε τα είδη του οπτικού λεξικού γενικότερα μπορούμε να καταγράψουμε τις παρακάτω κατηγορίες.

Έντυπο οπτικό λεξικό σε μορφή βιβλίου
Το έντυπο οπτικό λεξικό σε μορφή βιβλίου περιλαμβάνει μικρά εγκυκλοπαιδικά κείμενα, επηξηγηματικά σε κάθε ενότητα, ενώ τα θέματα είναι χωρισμένα σε πολλές κατηγορίες. Αποτελεί ένα εύχρηστο βιβλίο αναφοράς χάρη στον αναλυτικό πίνακα περιεχομένων. Αποτελείται από μια σειρά θεματικών ενοτήτων περιγράφοντας έννοιες με εικόνες και λέξεις. Οι θεματικές ενότητες σε ένα έντυπο Ελληνοαγγλικό οπτικό λεξικό σε μορφή βιβλίου περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: Αστρονομία, Γεωγραφία, Γεωλογία, Μετεωρολογία, Περιβάλλον, Φυτικό Βασίλειο, Ζωικό βασίλειο, Άνθρωπος, Φαγητό, Ρούχα & προσωπικά αντικείμενα, Σπίτι, Επιστήμη, Ενέργεια, Μεταφορές και βαρέα μηχανήματα, Τέχνες, Αρχιτεκτονική, Μουσική, Επικοινωνίες, Κοινωνία, Αθλήματα, Υπαίθριες δραστηριότητες & παιγνίδια, Πινακίδες και σύμβολα.

Έντυπο οπτικό λεξικό σε μορφή άλμπουμ (The Visual Dictionary Album)
Το έντυπο οπτικό λεξικό σε μορφή άλμπουμ περιλαμβάνει μια σειρά από εικόνες υψηλής ποιότητας (ψηφιακή εκτύπωση) συνδυάζοντας εικόνες και αναλυτικές επεξηγήσεις όρων. Πρόκειται στην ουσία για ένα έντυπο θεαματικό οπτικό λεξικό σε μορφή λευκώματος με δυνατότητα προσάρτησης καρτών γνώσεων. Αυτή η μορφή των οπτικών λεξικών δοκιμάστηκε από την εφημερίδα «La Republica Group» στο Περού με μεγάλη επιτυχία. Η εφημερίδα διανέμει δωρεάν τα λευκώματα και οι αναγνώστες ανυπομονούν να αγοράσουν την εφημερίδα προκειμένου να συλλέξουν τις κάρτες γνώσης έτσι ώστε να τις προσαρτήσουν στο κάθε λεύκωμα.


Εικόνα 1: Εξώφυλλο και εσωτερικές σελίδες από έντυπο οπτικού λεξικού σε μορφή άλμπουμ (Πηγή: The Visual Dictionary Album: http://www.qa-international.com/).

Κάρτες γνώσης
Οι κάρτες γνώσης είναι τμήματα έντυπων οπτικών λεξικών που μπορούν είτε να λειτουργήσουν μεμονωμένα είτε θεματικά σε μια ενότητα (σε μορφή άλμπουμ). Οι πληροφοριακές κάρτες γνώσης είναι φύλλα πληροφοριών που παράγονται από υψηλής ποιότητας εκτυπωτικά συστήματα με έντονα χρώματα και ευδιάκριτη πληροφορία.

Ένθετο έντυπο οπτικό λεξικό
Το ένθετο έντυπο οπτικό υλικό είναι η ενσωμάτωση μερικών σελίδων ή ενός έντυπου οπτικού λεξικού σε μια εφημερίδα ή ένα περιοδικό. Το ένθετο οπτικό λεξικό προσφέρει άριστο εγκυκλοπαιδικό περιεχόμενο που συνοδεύεται από ευδιάκριτες οπτικές αναφορές.

Ψηφιακό οπτικό λεξικό σε στατική πολυμεσική μορφή (multimedia cd-rom)
Το ψηφιακό οπτικό λεξικό σε μορφή στατικής πολυμεσικής εφαρμογής (multimedia cd-rom) είναι μια πολυμεσική εφαρμογή που καθορίζει τις λέξεις μέσω των εικόνων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός τυπικού πολυμεσικού οπτικού λεξικού είναι το «New Visual Dictionary» το οποίο περιλαμβάνει περισσότερα από οκτακόσια θέματα σε είκοσι οκτώ θεματικές ενότητες, με έξι χιλιάδες υψηλής ποιότητας απεικονίσεις και τριανταπέντε χιλιάδες όρους. Tο παραπάνω λεξικό περιέχει επίσης τέσσερις γλώσσες και μέσω του πολυμεσικού περιβάλλοντος περιλαμβάνονται πολλαπλές δυνατότητες προβολής και επεξηγήσεις όρων που αναζητούνται με κάθε λεπτομέρεια (http://www.qa-international.com/Multimedia/).

Εικαστικό ψηφιακό οπτικό λεξικό
Το εικαστικό ψηφιακό οπτικό λεξικό δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την κοινότητα σχεδιαστών οπτικής επικοινωνίας V.C.D.C. (Visual Communication Designers Club, http://www.vcdc.gr/) με στόχο την δημιουργία πρωτότυπων γραφιστικών δημιουργιών γύρω από μια έννοια ένα γεγονός, μια πράξη, ένα συναίσθημα. Το εικαστικό οπτικό λεξικό υλοποιείται σύμφωνα με συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές και χρονοδιάγραμμα. Οι ολοκληρωμένες εργασίες της κοινότητας σχεδιαστών οπτικής επικοινωνίας (VCDC) αναρτώνται στο διαδίκτυο (http://l6ko.vcdc.gr/). Οι συμμετέχοντες κατά την διάρκεια σχεδιασμού εικαστικών ψηφιακών οπτικών λεξικών μπορούν με την βοήθεια ενός ηλεκτρονικού φόρουμ να ανταλλάσσουν γνώμες και ερωτήσεις.

Εικόνα 2: Εικαστικό οπτικό ψηφιακό λεξικό με θέμα την επικοινωνία από ομάδα γραφιστών του VCDC, Πηγή: http://www.vcdc.gr/.

Ψηφιακό οπτικό λεξικό σε μορφή δικτυακής διαδραστικής εφαρμογής
Το ψηφιακό οπτικό λεξικό σε μορφή δικτυακής διαδραστικής εφαρμογής (Visual Dictionary Online) είναι ένα διαδραστικό (interactive) λεξικό με μια καινοτόμο προσέγγιση δηλαδή από την εικόνα στον καθορισμό της έννοιας – λέξης. Σ’ αυτό το λεξικό μπορεί να εντοπιστούν γρήγορα έννοιες με την πραγματοποίηση αναζήτησης είτε σε εικόνα είτε σε λέξεις. Το ψηφιακό οπτικό λεξικό σε μορφή ιστοσελίδας (Visual Dictionary Online) βοηθάει επίσης την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας με έναν οπτικό και προσιτό τρόπο, εύκολα προσβάσιμο στον καθένα. Μερικά από τα θέματα που μπορεί να συναντήσει κανείς σε τέτοιου είδους λεξικά είναι: Αστρονομία, Γεωγραφία, Γεωλογία, Μετεωρολογία, Περιβάλλον, Φυτικό Βασίλειο, Ζωικό βασίλειο, Άνθρωπος, Φαγητό, Ρούχα & προσωπικά αντικείμενα, Σπίτι, Επιστήμη, Ενέργεια, Μεταφορές και βαρέα μηχανήματα, Τέχνες, Αρχιτεκτονική, Μουσική, Επικοινωνίες, Κοινωνία, Αθλήματα, Υπαίθριες δραστηριότητες & παιγνίδια, Πινακίδες και σύμβολα κ.ά.

Εικόνα 3: Απεικόνιση της λέξης προσωπικός υπολογιστής γραφείου σε ψηφιακό οπτικό λεξικό σε μορφή web (Πηγή: Visual Dictionary Online, http://visual.merriam-webster.com/).

Ψηφιακό οπτικό λεξικό
Το ψηφιακό οπτικό λεξικό είναι ένας συνδυασμός από πρωτότυπες εικόνες, φωτογραφίες, γράμματα, σύμβολα, γραφιστικές δημιουργίες και κολάζ που προσδιορίζουν μια έννοια, ένα γεγονός, ένα αντικείμενο, μια πράξη, ένα συναίσθημα. Στην πράξη το ψηφιακό οπτικό λεξικό υλοποιείται ως μια θεματική ενότητα από λέξεις κλειδιά με συγκεκριμένες κάθε φορά τεχνικές προδιαγραφές ψηφιοποίησης (Καπανιάρης 2007).

Το ψηφιακό οπτικό λεξικό στην εκπαίδευση
Το ψηφιακό οπτικό λεξικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον εκπαιδευτικό τόσο ως διαδικασία ομαδικής δημιουργίας όσο και ως ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό υλικό. Αναλυτικότερα στον πίνακα 1 διακρίνονται οι χρήσεις του οπτικού λεξικού:


Πίνακας 1:Η χρήση του οπτικού λεξικού στην εκπαίδευση

Παραδείγματα χρήσης ψηφιακού οπτικού λεξικού στην εκπαίδευση
Το οπτικό λεξικό μπορεί να λειτουργήσει ως βοηθητικό οπτικοακουστικό μέσο:

· κατά την λήξη ενός προγράμματος
· μετά το πέρας μιας θεματικής ενότητας ή κεφαλαίου του μαθήματος
· με την ολοκλήρωση της ύλης ενός μαθήματος
· συνδυαστικά κεφάλαιο – κεφάλαιο

Τα βασικά βήματα δημιουργίας ενός οπτικού ψηφιακού λεξικού
Τα βήματα για την δημιουργία ενός οπτικού ψηφιακού λεξικού με στόχο να χρησιμοποιηθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

Εικόνα 4: Δείγμα διαφανειών ψηφιακού οπτικού λεξικού με τίτλο «Υπερθέρμανση του πλανήτη, Global Warming» στα πλαίσια εργασίας για την δημιουργία οπτικού λεξικού από τους σπουδαστές της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. –Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. Βόλου


Σχήμα 1: Τα έξι βασικά βήματα δημιουργίας εκπαιδευτικού ψηφιακού οπτικού λεξικού

1. Σύσταση ομάδας για την δημιουργία οπτικού λεξικού
Σ’ αυτό το στάδιο πραγματοποιείται η σύσταση της ομάδας των μαθητών/τριών που θα εργαστούν για την δημιουργία του οπτικού ψηφιακού υλικού. Μπορεί να είναι οι μαθητές ενός τμήματος ή μιας τάξης. Βασικό ζητούμενο στην σύνθεση της ομάδας είναι οι μαθητές να είναι γνώστες της θεματικής ενότητας, πάνω στην οποία θα πραγματοποιηθεί η εργασία. Συνεπώς πρέπει η θεματική ενότητά είτε να έχει διδαχθεί μέσα στην τάξη είτε θα υπάρχουν γενικότερες προϋπάρχουσες γνώσεις των συμμετεχόντων μαθητών.

2. Επιλογή θέματος, επιλογή λέξεων – κλειδιών, έκταση περιεχομένου (ενότητες)
Στο δεύτερο στάδιο οι μαθητές-μέλη της ομάδας εργασίας καλούνται μέσα σε μια οροθετημένη θεαματική ενότητα να προσδιορίσουν επακριβώς το θέμα του οπτικού ψηφιακού λεξικού και να γνωστοποιήσουν την τελική αποδοχή τους ως μέλη της ομάδας εργασίας. Στην συνέχεια με επιλογή συγκεκριμένων λέξεων-κλειδιών προσπαθούν να οριοθετήσουν το θέμα καταλήγοντας: α) στις υποενότητες του λεξικού, β) στην έκταση του θέματος και ποια ζητήματα θα καλύψουν, γ) στο πλήθος των υποενοτήτων του λεξικού, δ) στο πλήθος των διαφανειών που θα χρησιμοποιήσουν για να επιτύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

3. Καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών, υπο-ομάδων εργασίας, χρονοδιάγραμμα
Στο τρίτο στάδιο τα μέλη της ομάδας καθορίζουν τις τεχνικές προδιαγραφές του ψηφιακού οπτικού λεξικού, δηλαδή την μέθοδο και τα εργαλεία με τα οποία θα εργαστούν. Καθορίζεται το λογισμικό που θα χρησιμοποιήσουν: α) για την δημιουργία του τελικού αρχείου παρουσίασης, β) το λογισμικό επεξεργασίας των αντικειμένων που θα ενσωματωθούν στις διαφάνειες, γ) τις τεχνικές που θα χρησιμοποιήσουν (κολάζ, φωτογράφηση, διαδίκτυο, clip art) για να παράγουν υλικό. Σ’ αυτό το στάδιο επίσης διαμορφώνονται τα τμήματα ή υπο-ομάδες σύμφωνα με τις οποίες θα υπάρξουν ρόλοι και αρμοδιότητες. Τα προτεινόμενα τμήματα είναι: α) τμήμα περιεχομένου, β) τμήμα γραφιστικής, δ) τμήμα συντονισμού & σύνθεσης.

Σχήμα 2: Τμήματα της ομάδας εργασίας (Ρόλοι και αρμοδιότητες)

4. Δημιουργία διαφανειών και ενοτήτων οπτικού λεξικού
Αυτό το στάδιο είναι το πιο δημιουργικό μέρος της εργασίας, κατά το οποίο πραγματοποιούνται οι περισσότερες εργασίες διαμόρφωσης του οπτικού ψηφιακού υλικού. Το βάρος επωμίζεται κυρίως το τμήμα γραφιστικής λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα εργασίας του τμήματος περιεχομένου.
Με την βοήθεια του οπτικού υλικού που θα συγκεντρωθεί σε συνδυασμό με την εργαλειοθήκη της οπτικής επικοινωνίας (σημείο, γραμμή, σχήματα, κατεύθυνση, τόνος, χρώμα, υφή, κλίμακα - αναλογία, διαστάσεις, κίνηση) μπορούν να δημιουργηθούν διαφάνειες που περικλείουν με έξυπνο και εύληπτο τρόπο το περιεχόμενο και τα μηνύματα της ενότητας (Dondis 2002).

5. Σύνθεση οπτικού λεξικού, δημιουργία εξωφύλλου - οπισθόφυλλου
Τον πρώτο λόγο σ’ αυτό το στάδιο έχει το τμήμα συντονισμού που πρέπει να συνεργαστεί με όλα τα υπόλοιπα τμήματα συνθέτοντας ουσιαστικά το οπτικό ψηφιακό λεξικό σε μια ενιαία μορφή που θα πάρει την μορφή ενός ψηφιακού αρχείου. Το τμήμα συντονισμού και σύνθεσης πρέπει να αναζητήσει τις ενότητες (διαφάνειες) που έχουν προκύψει προσπαθώντας να τις τοποθετήσει στην σωστή σειρά δημιουργώντας παράλληλα το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο του λεξικού. Το παραπάνω τμήμα είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή του χρονοδιαγράμματος και την τελική παράδοση του οπτικού ψηφιακού λεξικού για προβολή.
Οι συμμετέχοντες στην δημιουργία ενός ψηφιακού οπτικού λεξικού είναι στην ουσία όλοι οι εμπλεκόμενοι μαθητές τμημάτων ή τάξεων καθώς και οι αντίστοιχοι δάσκαλοι τους. Αναλυτικότερα εκτός από τον υπεύθυνο καθηγητή – συντονιστή της προσπάθειας την ομάδα συνεπικουρεί και ο καθηγητής πληροφορικής που είναι υπεύθυνος για το εργαστήριο και ο οποίος καλείται να συνεργαστεί και να υποστηρίξει σε τεχνικά εξειδικευμένα ζητήματα τους μαθητές.


Σχήμα 3: Οι συμμετέχοντες στην δημιουργία ενός ψηφιακού οπτικού λεξικού

Συνεπώς το οπτικό λεξικό μπορεί να υλοποιηθεί είτε με τις τεχνικές του κολάζ σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες, είτε απευθείας με την χρήση ειδικού λογισμικού. Αναλυτικότερα οι μαθητές μπορούν :

1. Να δημιουργήσουν διαφάνειες με εφαρμογή της τεχνικής του κολάζ σε σχήμα Α4 και στην συνέχεια με την χρήση σαρωτή (scanner) να ολοκληρώσουν την δημιουργία του ψηφιακού οπτικού λεξικού με την βοήθεια λογισμικού παρουσιάσεων (power point).
2. Να δημιουργήσουν διαφάνειες με την χρήση λογισμικού επεξεργασίας της εικόνας (Paint Brush, Photo Shop, Photo Editor) και στην συνέχεια να ολοκληρώσουν την δημιουργία του ψηφιακού οπτικού λεξικού με την βοήθεια λογισμικού παρουσιάσεων (power point).
3. Να δημιουργήσουν διαφάνειες με υλικό (φωτογραφίες, σχήματα, γραφήματα, σκίτσα) από το διαδίκτυο ή από clip art και στην συνέχεια να ολοκληρώσουν την δημιουργία του ψηφιακού οπτικού λεξικού με την βοήθεια λογισμικού παρουσιάσεων (power point).
4. Να δημιουργήσουν διαφάνειες ζωγραφίζοντας ή σχεδιάζοντας διάφορα θέματα σε καμβά σχήματος Α4 και στην συνέχεια με την χρήση σαρωτή (scanner) να ολοκληρώσουν την δημιουργία του ψηφιακού οπτικού λεξικού με την βοήθεια λογισμικού παρουσιάσεων (power point).
5. Να δημιουργήσουν διαφάνειες συνδυάζοντας τις παραπάνω τεχνικές και στην συνέχεια με την χρήση σαρωτή (scanner) όπου χρειάζεται να ολοκληρώσουν την δημιουργία του ψηφιακού οπτικού λεξικού με την βοήθεια λογισμικού παρουσιάσεων (power point).

Το οπτικό λεξικό επίσης μπορεί να είναι το επιστέγασμα μιας θεματικής εργασίας των μαθητών/τριών:

· στο πλαίσιο του μαθήματος (ιστορία, χημεία, μαθηματικά κ.α.)
· στο πλαίσιο πολιτιστικού προγράμματος
· στο πλαίσιο περιβαλλοντικού προγράμματος
· στο πλαίσιο προγράμματος αγωγής υγείας
· στο πλαίσιο προγράμματος αγωγής του καταναλωτή
· στο πλαίσιο δημιουργίας ψηφιακού λευκώματος

Συμπεράσματα
Η χρήση του οπτικού λεξικού και ειδικότερα του ψηφιακού οπτικού λεξικού είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση στο χώρο της εκπαιδευτικής τεχνολογίας. Η διδασκαλία με την χρήση του οπτικού λεξικού ως υλικού που θα προκύψει ως προϊόν ομαδικής και δημιουργικής εργασίας, είτε ως έτοιμο οπτικό υλικό μπορεί να αναβαθμίσει την σχέση εικόνα, ως φορέας παραγωγής νοήματος αλλά και γενικότερα να συμβάλει στην ενεργητική μάθηση μέσω της εικόνας.
Θα ήταν επίσης ενδιαφέρον σε ανάλογη εργασία που θα εκπονηθεί στο μέλλον να διερευνηθεί στην πράξη: α) η εφαρμογή του ψηφιακού οπτικού λεξικού σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, β) η χρήση του ψηφιακού οπτικού λεξικού στα διαθεματικά προγράμματα σπουδών με τη μορφή του σχεδίου εργασίας (project), γ) η εφαρμογή του οπτικού λεξικού στα πλαίσια μια διδακτικής ενότητας μιας ή περισσοτέρων ωρών διδασκαλίας.

Ευχαριστίες
Η παρούσα εισήγηση δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την κατάλληλη ανατροφοδότηση από τους σπουδαστές της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. – Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. Βόλου στα πλαίσια της διδασκαλίας του μαθήματος «Εκπαιδευτική Τεχνολογία – Πολυμέσα» κατά το χειμερινό εξάμηνο 2007-2008. Ευχαριστώ όλους τους σπουδαστές μου για την πολύτιμη βοήθεια και τις εύστοχες παρατηρήσεις τους.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ασλανίδου Σ. (2000), «Εκπαιδευτική τεχνολογία και οπτικοακουστικά αγωγή», Θεσσαλονίκη: Αφοι Κυριακίδη, σελ.54-55.
Dondis A. D. (2002), «Βασικές Αρχές Οπτικής Παιδείας», Πάτρα: Ε.Α.Π., σελ. 28-29.
Καπανιάρης Α. (2007), «Οπτικό Λεξικό, Σημειώσεις για το μάθημα Εκπαιδευτική Τεχνολογία – Πολυμέσα», Βόλος: ΑΣΠΑΙΤΕ Βόλου, σελ.2.
Σολομωνίδου Χ. (1999), «Εκπαιδευτική τεχνολογία, Μέσα υλικά, διδακτική χρήση και αξιοποίηση», Αθήνα: Καστανιώτης, σελ. 19.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Visual Communication Designers Club. (2008), [on line] Διαθέσιμο από: <http://www.vcdc.gr/forum/viewtopic.php?t=2326>, [ημερομηνία πρόσβασης: 10 February 2008].
Visual Dictionary Online (2008), [on line] Διαθέσιμο από: <http://visual.merriam-webster.com/communications/office-automation/personal-computer/tower-case-interior-view.php> [ημερομηνία πρόσβασης: 10 February 2008].
Visual Lexicon – Collaborative project (2008), [on line] Διαθέσιμο από: <http://l6ko.vcdc.gr/>, [ημερομηνία πρόσβασης: 10 February 2008].
Σέμογλου Ο. (2007), «Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός – Γλώσσα της εικόνας και Εκπαίδευση», [on line] Διαθέσιμο από: <http://www.komvos.edu.gr/glwssa/%20Odigos/thema_e12/%20e_11_thema.htm>, [ημερομηνία πρόσβασης: 10 February 2008].
Τhe Visual Dictionary Album (2008), [on line] Διαθέσιμο από: <http://www.qa-international.com/PaperMagazines/Albums/Index-album.htm> [ημερομηνία πρόσβασης: 10 February 2008].
Τhe Visual Dictionary Album (2008), [on line] Διαθέσιμο από: <http://www.qa-international.com/Multimedia/TheVisualDictionary/Description/Index.htm> [ημερομηνία πρόσβασης: 10 February 2008].

6 Μαΐ 2008

Διαδίκτυο: Χρήση ή Κατάχρηση

(Internet)

Διαδίκτυο

Χρήση ή Κατάχρηση

Επιδράσεις στην ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού